عناصر فرهنگی مؤثر بر ارتقاء سرمایه فرهنگی در گلستان سعدی

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله بررسی می‌شود که  گلستان سعدی با برخوردار بودن از نثر فارسی و نیز صنایع ادبی، می­تواند از سه منظر نگریسته شود: یکی از منظر ادبی، دیگری از منظر پند و اندرز، و در نهایت از منظر نقد فرهنگی- اجتماعی زمانه. هر یک از این سه منظر در خلال هفت قرن گذشته در زمره مخاطبان گلستان به شمار آمده­اند، اما در این مقاله منظر سوم از اهمیت بیشتری برای تحلیل محتوای متن برخوردار بوده است. روش پژوهش: در این مقاله با تکیه بر رخداد مهم زمانه سعدی که همان حمله قوم مغول به سرزمین ایران بوده است، این متن به مثابه متنی در حوزه ادبیات پایداری ملاحظه شده و با چنین نگرشی از منظر مدیریت­ فرهنگی و با بهره­گیری از نظریه سرمایه ­­فرهنگی پیر بوردیو، کوششی برای برون رفت از دشوارهای فرهنگی روزگار کنونی صورت گرفته است. بدین منظور شش مؤلفه اصلی در عناصر فرهنگی مشتمل بر باورها، ارزش­ها، هنجارها، نقش­ها، نمادها، و صنایع فرهنگی به ترتیب بر پایه حکایت­های گلستان شناسایی شد. یافته‌ها و نتیجه گیری:در میان عناصر سازنده فرهنگ، نقش باورها در ارتقاء سرمایه فرهنگی بیش از دیگر عناصر اهمیت دارد. دلیل اصلی چنین نقشی برای «باورها» ناشی­از میزان ماندگاری آن در طی قرون آتی و نیز مایه قوام­ بخش بسیاری از اقشار جامعه است. همچنین ملاک اصلی برای ارزش­گذاری دیگر عناصر فرهنگی برخاسته از «باورها» است. به تعبیر بوردیو سرمایه فرهنگی عینی و نهادی در گرو سرمایه فرهنگی ­ذهنی است، «باورها» که از میزان اهمیت بیشتری برخوردار است، نقش بنیادین در شکل­دهی به ارتقاء سرمایه فرهنگی ذهنی دارد.